نئولیبرالیسم مناسب است یا نه؟


در مملکت ما که مفاهیم سیاسی را به جای دشنام به کار می برند و برخی از مومنین تازه رنسانس کرده تصورشان اینست که نئولیبرالیسم نوعی فحش ناموسی است، دشوار بتوان به گفتگو فکر کرد. اما بحث داغی است که بالاخره "نئولیبرال باشیم یا نه!" شماره اخیر مهرنامه به این اختصاص داشت و حرف و حدیث ها را هم که در فضای رسانه ای می دانید. بنا به نظر برخی منتقدان، صندوق بین المللی پول و بانک جهانی از ابزارهای گسترش سلطه سرمایه داری جهانی هستند، این نوشته را از صندوق بین المللی پول در ارزیابی نئولیبرالیسم ببینید:

نئولیبرالیسم را کمتر به عنوان یک مفهوم دقیق اقتصادی می توان شناخت، با تمام ابهام و گستردگی، دو فرض بنیادین را می توان در آنها سراغ گرفت: 1) افزایش رقابت با مقررات زدایی و باز کردن بازارهای داخلی از جمله بازارهای ملی به روی رقبای خارجی 2) کاهش اندازه و نقش دولت از طریق خصوصی سازی و محدود کردن هزینه ها و بدهی های آن (دولت کوچک)

این دیدگاه از 1980 به این سو به عنوان رویکرد غالب در جهان دنبال شده است، نتایج مثبتی مثل "کاهش چشمگیر تعداد فقرا" و "انتقال دانش و تکنولوژی به کشورهای در حال توسعه" و "بهبود سطح خدمت رسانی در پی خصوصی سازی" را به همراه داشته است. اما گفته شده است در دو مورد از سیاست های نئولیبرال یعنی "آزادسازی بازارهای مالی" و دیگری "ریاضت اقتصادی (کنترل هزینه ها و بدهی های دولت)" باید هشیارتر عمل کرد و پیامدهای منفی را باید در نظر داشت. در پیوند با این دو نابرابری قضیه ای جدی است و گفته شده است که افزایش نابرابری حتی رشد پایدار آینده را هم متاثر می کند و باید برای آن چاره کرد.

آزادسازی بازارهای مالی جنبه های مثبتی دارد و کشورها می توانند از منابع مالی خارجی هم بهره بگیرند، این در بهترین شکل در سرمایه گذاری خارجی مستقیم (اف دی آی) محقق می شود، ولی در کنار آن باید دیگر موارد نظیر معاملات سفته بازانه و نوسان ناگهانی منابع مالی را هم در نظر داشت که می تواند به بحران های مالی بینجامد.

ریاضت اقتصادی هم برای برخی کشورها اجتناب ناپذیر است، ولی اجرای سفت و سخت آن برای همه کشورها به دلیل پیامدهای نامطلوب اقتصادی دستکم در کوتاه مدت مانند افزایش بیکاری و کاهش عرضه و تقاضا توصیه نمی شود. دولتهایی با شرایط مالی مناسب می توانند همچنان با مخارج بالا سر کنند. ناگفته پیداست که توجیه مخارج بالای کشورها همان بحث بازتوزیع و کاهش نابرابری میان شهروندانشان است.

بازار آزاد همچنان کارآترین سازوکار تخصیص منابع است. و این نوشته به معنای "اعتراف نئولیبرالیست ها به شکست پروژه استعماری جهانی سازی" نیست؛  

اصل مقاله در آدرس زیر

http://goo.gl/Xh0QsJ