مدل مثلث آهنین در سیاستگذاری عمومی

 این مدل سیاست ها را حاصل تعامل سه راس یک مثلث تحت عنوان مثلث آهنین می داند که در مراحل مختلف باهم تعامل و ارتباط داشته و نهایتا حاصل کار، سیاست هائی است که در جامعه باید اجرا شوند. تاثیر گروه ها بر رئوس مثلث نحوه کنش ها و واکنش ها، ‌حمایت و مخالفت با سیاست ها بستگی به اندازه گروه، اثر بخشی سیاسی و منابع مالی آن دارد.

 

در نظام سیاستگذاری ایالات متحده، مثلث آهنی لفظی است که برای توصیف رابطه سیاست‌گذاری بین کمیته‌های کنگره، بوروکراسی اجرایی (یا سازمانهای دولت) و گروههای ذی‌نفوذ به کار می‌رود.مثلاً در دولت فدرال سه طرف عبارتند از کمیته‌های کنگره، که مسئول برنامه‌ها و عملیات بودجه دهی دولت و سپس نظارت بر آنند، سازمان‌های فدرال که مسئول تنظیم صنایع تحت تاثیر آنند، و آخر از همه خود صنایع، و همچنین انجمن‌های تجاری و گروههایلابی‌گر که از این عملیات و برنامه‌ها سود می‌برند یا در پی سود بردن از آنهایند.

بر اساس این مدل مفهومی، سیاست ها در درون یک مثلث آهنین از بازیگران شکل می گیرد و تصویب می شود و اجرا می گردد. مثلث آهنین یک شبکه بهم پیوسته ازکمیته های تخصصی مجلس، ادارات دولتی منشعب از سطوح میانی قوه مجریه و گروه های ذی نفوذ تجاری قدرتمند(واسطه ها)، هستند که با هم می کوشند تا سیاست در بخش خاصی را شکل دهند. در اینجا دستور کار به وسیله سه گروه تهیه می شود: ۱.نمایندگان کلیدی کمیته های انتخاب شده در مجلس که در ارتباط با مساله هستند. ۲.بوروکرات های سازمانی که وظیفه پاسخ گویی به مسایل و مشکلات برای سیاست را به عهده دارند. ۳.گروه های متقاضی ذی نفع در مساله.

سه نقطه قدرت درراس مثلث مجریان ، کنگره ، واسطه گری ها هستند که دائما در حال تعاملند و سیاست ها را بوجود می آورند در این مدل یک سازمان با مرجع خاص به طور مطلق در سیاست گذاری موثر نمی باشد نحوه ارتباط بین سه نقطه قدرت سیاست ها را شکل می دهد .

شاخه مجریان : مقامات رسمی درگیر سیاست هستند در حوزه های خاص سیاست عمومی جهت رسیدگی به مسئله شکل گیری سیاست حرفه ای عمل نموده حتی از تخصص بیشتری برخوردارند در واقع همان بوروکراتهای سازمانی هستند که اطلاعات پایه و قانونی را ایجاد نموده و در اختیار کنگره قرار می دهند . حتی گروههای رسمی تشخیص مساله وابسته به راس مثلث می باشند مانند دیوان محاسبات عالی که وابسته به مجلس شورای اسلامی است و بعنوان ابزار و اهرم نظارت غیر مستقیم قوه قانونگداری عمل می کند. شاخه مجریان که شامل وزیر، مدیران موسسات مرتبط و مدیران بودجه و مالی می شود وظیفه پاسخگویی به مشکلات و مسائل سیاست را نیزدارند.

کنگره : قرار گرفتن در راس مثلث تاکید بر قدرت قوه قانونگذاری است کنگره به عنوان یک نقطه قدرت هم درقرار گرفتن در دستورکار، شکل گیری سیاست و بهبود بخشیدن به وضع سیاست و هم از جنبه بررسی و نظارت و نحوه اجرا با سایر راسهای مثلث در تعامل است کمیسیونهای مربوط به موضوع سیاست گذاری کمیسیون بودجه و ... است.

واسطه گریها: واسطه گران همان رهبران سازمانهای کلیدی مرتبط با سیاست اند که در درون جامعه فعالیت می کنند و می توانند به واسطه ارتباط با تولید ، مصرف و نیازهای عمومی در سیاست دخالت کنند و اگر نمایندگان حرفه ای باشند در شناسائی مسائل عمومی وتهیه دستورکار نقش ایفا می کنند. البته اظهار نظر آنها محدود به سیاست های خاص و جزئی می باشد مانند خانه سینما یا انجمن هنرمندان که در سیاست ها و حل مسائل مربوط به امور هنری اظهار نظر می کنند. اگر واسطه ها از گروههای ذی نفع و ذی نفوذ باشند کنگره ها و مجریان از زاویه دید آنها مسائل عمومی را شناسائی و تشخیص می دهند و مدل مثلث آهنین به سمت جامعه مرکب پیش می رود .درجامعه مرکب گروههای نفوذی مختلف با یکدیگر وارد مذاکره و چانه زنی می شوند و با کسب حمایتهای مجریان و کنگره مسئله عمومی را طرح و درجهت تصویب پیشنهادات خود تلاش می کنند .

 

منبع:

  1. دانش فرد .ک؛ مبانی خط مشی گذاری عمومی
  2. https://en.wikipedia.org/wiki/Iron_triangle_(US_politics