راهنمای  گابه گام تدوین سند تجزیه و تحلیل سیاست

 

تجزیه و تحلیل سیاست چیست؟

¨     توصیه های سیاستی، یا به عبارت ساده تر مشاوره سیاستی ابزار کلیدی است که از طریق آن تصمیمات سیاستی در بیشتر سطوح دولتی ساخته و پرداخته می­شوند.

¨     پذیرفته شدن یک توصیه سیاستی یا کنار زده شدن آن توسط گزینه­های دیگر، درحدزیادی وابسته به این است که موضوع و استدلال آن گزینه تا چقدر می تواند سیراقدامات توصیه شده را توجیه نماید.

¨     تحیلیل سیاست، به تعریف مشکل و تعیین اهداف پرداخته، استدلالها را مورد بررسی قرار داده و اجرای سیاست را مورد ارزیابی قرار می­دهد.

 

 راهنمایی گام به گام:

  • گام اول: تعریف مشکل
  • گام دوم: تعیین اهداف
  • گام سوم: انتخاب یک سیاست
  • گام چهارم: اجرای یک سیاست
  • گام پنجم: ارزیابی سیاست

 

گام اول: تعریف مشکل

  • مشکل موردنظر چیست؟
  • چه رویداد یا روندهایی تسریع کننده اقدام­اند؟
  • آیا آن، مشکل یا بحرانی است که نیازمند توجه فوری است؟
  • آیا مشکل یکی از مسائل دیپلماسی، توسعه اقتصادی یا امنیت ملی است؟
  • بطورکلی، کدام ذینفعان هستند که برای ایفای نقش تحت تاثیر قرار می گیرند؟

 

گام دوم: تعیین اهداف

  • چگونه می خواهید مشکل مزبور را به مجموعه ای از اهداف اختصاصی برگردانید؟
  • روابط بین این اهداف و مشکلی که تعریف شده بود چیست؟
  • چه سازمانهای دولتی یا غیردولتی ای در این تصمیم سازی درگیرند؟ کدام سازمانها درگیرنیستند؟
  • آیا ذینفعانی دیگری وجود دارند(مثلاً در منطقه) که می بایست در تحلیل شما مدنظر قرارگیرند؟

 

گام سوم: انتخاب یک سیاست

  • بر مبنای تحقیقتان و درکی که از موقعیت دارید یک سیاست را انتخاب کنید و نکات زیر را در نظر بگیرید:
  • چه گزینه های چایگزین دیگری در نظرگرفته شده اند؟
  • چرا گزینه های دیگر رد شده اند؟ به دلایل منطقی یا سیاسی؟
  • بده بستانهایی که سیاستگذاران می بایست مبتنی بر سیاست انتخابی شما بپذیرند، توصیف کنید- کدام یک از بده بستانهایی که سیاستگذاران دارند، در ذات سیاست انتخابی می بینید؟

 

گام چهارم: اجرای یک سیاست

  • کدام سازمان یا آژانس مجری سیاست بوده است. آیا سیاست اجراشده  مطابق طرح اصلی بوده است؟
  • آیا آن سازمان یا آژانس سیاست را در راستای اهداف و منافع خودش تغییرداده یا منحرف کرده است؟
  • کدام تغییرات در طرح اصلی سیاست داده شده اند و چرا آنها مهم­اند؟
  • به عقیده شما، سازمانها و آژانسهای دیگر میتوانستند سیاست را بهتر اجرا کنند؟

 

 گام پنجم: ارزیابی سیاست

  • آیا سیاست در دستیابی به اهدافش موفق بوده است؟
  • آیا سیاست مشکل اصلی را حل کرده است؟ یا مشکل دیگری غیر از مشکل اصلی تعریف شده را حل کرده است؟
  • هزینه ها و اثرات سیاست چه بوده اند؟
  • آیا سیاست توانسته با یک هزینه منطقی به اهدافش دست یابد؟
  • بطورکلی، آیا سیاست یک «سیاست موفق»  بوده یا «سیاستی شکست خورده»؟

 

نکاتی برای  خوب نوشتن یک سند تحلیلی سیاست

  • آن را  خواندنی کنید؛ مهم نیست که موضوع، یا توصیه ها چقدر پیچیده اند، ایده های شما باید واضح و خواندنی باشند. تحلیل سیاستی را در بیرون با صدای بلند برای خودتان بخوانید یا از یک هم اتاقی بخواهید تا خواندنی بودن آن را تست کند.
  • دقیق باشید؛ توصیه های سیاستی باید مبتنی بر  جدیدترین، دقیق ترین و کاملترین اطلاعات در دسترس باشند. برای بدست آوردن جدیدترین نشریات به کتابخانه های مهم سربزنید،  با استفاده از اینترنت به بررسی مواردی که از طریق وب سایت کانونهای تفکر یا  پایگاه های اطلاعات علمی دانشگاهی منتشر می شوند بپردازید.
  • مختصر و مفید بنویسید؛  تصمیم گیران  افرادی گرفتارند. گزارشاتتان را تاحد امکان متمرکز و مختصر و مفید بنویسید بطوریکه خوانندگانتان کمترین زمان ممکن را جهت کسب اطلاعات مورد نیاز از آنها صرف کنند. خلاصه ها در واقع محصولی از مرحله تجدیدنظر و اصلاح هستند.

 

جهت کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به منبع زیر مراجعه کنید:

https://www.american.edu/